Tin Tức Các Báo

Ngày 10/11, Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức hội nghị về thực hiện chiến lược phát triển KH&CN Việt Nam giai đoạn 2001-2010, đánh giá kết quả hoạt động KH&CN năm 2006-2010 và phương hướng nhiệm vụ năm 2011-2015, với sự tham dự của Phó thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân.

Không chỉ nâng cao về chất lượng của nghiên cứu cơ bản theo chuẩn mực quốc tế, thời gian qua ngành khoa học công nghệ còn từng bước tiếp cận được trình độ công nghệ tiên tiến của khu vực, giải quyết được nhiều nhiệm vụ quan trọng quốc gia, góp phần nâng cao chất lượng tăng trưởng của nền kinh tế và năng lực cạnh tranh của sản phẩm hàng hóa, đảm bảo quốc phòng và an ninh.

Bộ Khoa học cũng đã chọn các viện nghiên cứu trực thuộc Viện Khoa học Công nghệ Việt Nam và một số trường đại học để triển khai nghiên cứu 3 hướng trọng điểm là khoa học công nghệ nano, nghiên cứu tế bào gốc và giải mã bộ gen người.

Đáng chú ý, trong lĩnh vực phát triển cơ sở hạ tầng cho thông tin, truyền thông, Việt Nam đã tiếp nhận và vận hành, khai thác có hiệu quả vệ tinh VINASAT 1 và đang nghiên cứu, chuẩn bị phóng vệ tinh VINASAT 2 vào năm 2012. Công tác nghiên cứu chế tạo vệ tinh nhỏ cũng bước đầu được triển khai.

Năm 2006-2010, Bộ KH&CN đã tổ chức thành công 12 kỳ Techmart, với tổng giá trị các giao dịch đạt gần 6.000 tỷ đồng (tăng 2,5 lần so với giai đoạn 5 năm trước đó). Còn hợp tác quốc tế trong lĩnh vực khoa học đã được mở rộng ra tới hơn 70 quốc gia, tổ chức quốc tế và vùng lãnh thổ.

Hiện, cả nước có hơn 1.500 tổ chức khoa học công nghệ, với hơn 60.000 người. Nếu tính cả số giảng viên trong các trường đại học, cao đẳng thì số nhân lực khoa học và công nghệ quy đổi của cả nước là khoảng 75.000 người. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn thiếu các cán bộ đầu đàn giỏi và các "tổng công trình sư", trang thiết bị của các viện nghiên cứu, trường đại học vẫn còn thiếu, lạc hậu.

Trình độ công nghệ của nhiều ngành sản xuất cũng vẫn lạc hậu so với các nước trong khu vực. Trong khi chúng ta chưa có chính sách hữu hiệu tạo động lực đối với cán bộ khoa học công nghệ và chính sách thu hút, trọng dụng nhân tài. Chế độ tiền lương bất hợp lý, không khuyến khích cán bộ, có nguy cơ chảy máu chất xám.

Lý giải điều này, đại diện Bộ KH&CN cho rằng, nguyên nhân là do đường lối chính sách phát triển khoa học công nghệ của Đảng, Nhà nước chưa được quán triệt và chậm triển khai trong thực tiễn; năng lực của các cơ quan tham mưu, quản lý khoa học công nghệ các cấp còn yếu. Cơ chế bao cấp ăn sâu vào tiềm thức của không ít cán bộ khoa học công nghệ và cán bộ quản lý đã tạo sức ỳ khi chuyển sang cơ chế mới; đầu tư cho phát triển khoa học công nghệ còn hạn hẹp cũng là nguyên nhân khiến lĩnh vực này chưa có bước phát triển đột phá.

Để nâng cao trình độ nghiên cứu khoa học, năng lực sáng tạo, đổi mới công nghệ, Bộ KH&CN đã đưa ra một loạt giải pháp như tăng cường nhập khẩu công nghệ kết hợp với nâng cao năng lực nghiên cứu, làm chủ công nghệ; phát triển ứng dụng công nghệ cao; đẩy mạnh tốc độ phát triển thị trường công nghệ; xây dựng chính sách thu hút, trọng dụng, đãi ngộ xứng đáng cán bộ tài năng; tăng cường năng lực nghiên cứu trong các trường đại học... Hình thành và đưa vào hoạt động Quỹ đổi mới công nghệ quốc gia và Quỹ đầu tư mạo hiểm công nghệ cao quốc gia.

Phó thủ tướng: "Cần chỉ ra các ngành khoa học nào cần phải 'chấn hưng'". Ảnh: Tiến Dũng.

Đánh giá cao thành tựu khoa học công nghệ đạt được trong những năm qua nhưng Phó thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân không quên lưu ý, ứng dụng khoa học công nghệ trong các doanh nghiệp vẫn còn nhiều hạn chế, đời sống của người làm công tác nghiên cứu khoa học vẫn còn thấp. Và ông đặt câu hỏi: "Cơ chế tài chính nào để các nhà khoa học sống ngày càng tốt hơn?".

Theo Phó thủ tướng, Chính phủ vừa cho phép Bộ NN&PTNT thí điểm khoán kinh phí nghiên cứu với các đơn vị thuộc Bộ. Nhưng ông cho rằng, cơ chế tài chính, hạch toán phân bổ... cho khoa học hình như vẫn có một số khâu nghẽn.

Bên cạnh đó, ông cũng đề nghị Bộ KH&CN cần chỉ ra các ngành khoa học nào cần phải "chấn hưng", ngành nào có nguy cơ cán bộ bị "già" để có giải pháp đặc biệt, nếu không trong thời gian tới sẽ gặp khó khăn.

"Khoa học công nghệ đã đạt những thành tựu đáng tự hào nhưng cần hoàn thiện và làm tốt hơn nữa cơ chế thông tin để xã hội hiểu đúng đóng góp của khoa học công nghệ", Phó thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân nhấn mạnh.

Tiếp thu các ý kiến chỉ đạo của Phó thủ tướng cũng như đóng góp tâm huyết của các đại biểu, nhà khoa học, Bộ trưởng KH&CN Hoàng Văn Phong cho biết, Bộ sẽ lấy đây làm cơ sở để xây dựng chiến lược phát triển khoa học công nghệ trong giai đoạn 10 năm tới.

(Theo VnExpress)