Chá»§ trương thăm dò, khai thác, chế biến quặng bô – xÃt là chá»§ trương nhất quán cá»§a Äảng được nêu trong các Nghị quyết cá»§a Äại há»™i Äảng toà n quốc. Gần đây nhất, ngà y 24/4/2009, Bá»™ ChÃnh trị ra Thông báo kết luáºn số 245 – TB/TW vá» qui hoạch phân vùng thăm dò, khai thác, chế biến, sá» dụng bô – xÃt giai Ä‘oạn 2007 – 2015, có xét đến năm 2025 vá»›i bước Ä‘i cụ thể và chỉ đạo triển khai 2 dá»± án khai thác bô – xÃt, sản xuất alumin đầu tiên tại Tân Rai (Bảo Lá»™c, Lâm Äồng) và Nhân CÆ¡ (Äắk Nông). Trong thông báo có nêu “Nước ta có nguồn tà i nguyên bô – xÃt dồi dà o, việc phát triển thà nh ngà nh công nghiệp khai thác, chế biến alumin, nhôm để sá» dụng trong nước và xuất khẩu là chá»§ trương đúng, đã được nêu trong hai kì Äại há»™i IX và Äại há»™i X cá»§a Äảng. Trong thá»i gian tá»›i, phát triển ngà nh công nghiệp khai thác bô – xÃt, chế biến alumin, nhôm phải đảm bảo lợi Ãch trước mắt, lâu dà i và bá»n vững cá»§a đất nước; có bước Ä‘i thÃch hợp, từ nhỠđến lá»›n, vừa là m vừa rút kinh nghiệm, bảo đảm hiệu quả kinh tế - xã há»™i, bảo vệ môi trưá»ng sinh thái, an ninh, quốc phòng. Trong giai Ä‘oạn đầu sản xuất alumin, cần khẩn trương đẩy mạnh xây dá»±ng các dá»± án thá»§y Ä‘iện, cung cấp má»™t phần cho việc luyện nhôm để nâng cao giá trị nguồn tà i nguyên bô – xÃt phục vụ trong nước và xuất khẩuâ€.
Công trưá»ng chuẩn bị xây dá»±ng Nhà máy luyện alumina Nhân CÆ¡, ở huyện Äak R’Lấp, Äắc Nông - Ảnh: TTO
ChÃnh phá»§ cÅ©ng đã chỉ đạo tìm kiếm, lá»±a chá»n đối tác nước ngoà i có năng lá»±c để hợp tác phát triển kết cấu hạ tầng và đầu tư xây dá»±ng ngà nh công nghiệp bô – xÃt, alumin, nhôm. Táºp Ä‘oà n Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam (TKV) được giao là m chá»§ đầu tư thá»±c hiện 2 dá»± án trên và chá»§ trì đà m phán vá»›i các đối tác nước ngoà i.
Việc xây dá»±ng và phát triển công nghiệp khai thác và chế biến quặng bô – xÃt phải gắn vá»›i công nghệ hiện đại, thân thiện vá»›i môi trưá»ng; ngà nh công nghiệp sản xuất alumin và luyện nhôm phải đảm bảo phát triển hà i hòa kinh tế - xã há»™i khu vá»±c Tây Nguyên và các địa phương liên quan. Thông báo kết luáºn số 245 – TB/TW ngà y 24/4/2009 cá»§a Bá»™ ChÃnh trị lưu ý: “Qui hoạch và kế hoạch triển khai các dá»± án phải trên cÆ¡ sở hiệu quả tổng thể, gồm cả hiệu quả kinh tế và hiệu quả xã há»™i; trong đó, chú ý đúng mức đến việc tiết kiệm tà i nguyên, nhu cầu thị trưá»ng, sản phẩm phải có sức cạnh tranh trên thị trưá»ng khu vá»±c và thế giá»›i. Quan tâm đúng mức đến Ä‘á»i sống và giữ gìn bản sắc văn hóa các dân tá»™c Tây Nguyên, tạo công ăn việc là m cho nhân dân địa phươngâ€. Do đó, công tác di dân tái định cư phải bảo đảm Ä‘á»i sống cá»§a ngưá»i dân tại nÆ¡i ở má»›i được cải thiện tốt hÆ¡n ở nÆ¡i cÅ©.
Má»™t vấn đỠquan trá»ng là khai thác, chế biến bô – xÃt có tác động lá»›n đến môi trưá»ng từ khâu khai thác, chế biến, váºn chuyển đến xá» là chất thải, nếu không được quản là tốt, không tÃnh đến tác động môi trưá»ng thì sẽ gây ra háºu quả nghiêm trá»ng, cần láºp thiết kế kỹ thuáºt hồ thải bùn Ä‘á», có kế hoạch trồng lại rừng tại các khu vá»±c khai thác quặng là đất lâm nghiệp, trồng cây xanh phục hồi môi trưá»ng; không để quỹ rừng giảm Ä‘i.
Hiên nay, việc khai thác, chế biến bô –xÃt là má»™t vấn đỠmá»›i, chưa có kinh nghiệm ở nước ta, chúng ta cần phải tháºt sá»± lắng nghe, tiếp thu nghiêm túc những ý kiến góp ý đúng đắn cá»§a các đồng chà nguyên lãnh đạo cấp cao cá»§a Äảng và Nhà nước, các nhà khoa há»c, cá»§a cán bá»™, đảng viên và nhân dân để các bá»™, ngà nh liên quan và các địa phương nÆ¡i thá»±c hiện dá»± án có trách nhiệm đỠra những giải pháp kinh tế, kÄ© thuáºt, giải pháp xã há»™i phù hợp, đảm bảo lợi Ãch trước mắt, lâu dà i và phát triển bá»n vững, thá»±c hiện mục tiêu phát triển ngà nh công nghiệp bô – xÃt, alumin, nhôm thà nh má»™t ngà nh kinh tế mạnh cá»§a đất nước.
THỦY NGUYÊN (lược ghi)
Nguồn: Thông báo kết luáºn cá»§a Bá»™ ChÃnh trị vá» quy hoạch phân vùng thăm dò, khai thác, chế biến, sá» dụng bô-xÃt giai Ä‘oạn 2007 - 2015, có xét đến năm 2025.