Nhu Cầu Nguồn Nhân Lực

Nhu cầu tuyển dụng nhân lực nhóm ngành Công nghệ thông tin (CNTT) trong năm 2012 tăng hơn 66% so với năm 2011; đặc biệt nhu cầu tuyển dụng nhân sự trình độ trung cấp, cao đẳng, đại học chuyên ngành như lập trình viên, kỹ sư hệ thống mạng, kỹ sư phần cứng, tester, nhân viên phát triển phần mềm, thiết kế lập trình web, lập trình mobile…

Một vài năm trở lại đây, tỷ lệ lớn sinh viên ra trường không tìm được việc làm đang là bài toán chưa có lời giải. Tình trạng “thừa thầy, thiếu thợ” hay sự mất cân đối giữa các ngành nghề đào tạo đang làm đau đầu các nhà Quản lý giáo dục. Tuy nhiên, ngành Công nghệ thông tin vẫn đứng vững và đang trở thành ngành “hot” ở Việt Nam và cả thể giới.

Thế giới hiện nay có khoảng trên 500 triệu người sử dụng điện thoại di động và gần 1,5 tỷ người truy cập internet thường xuyên. Những con số này sẽ còn tiếp tục tăng cao trong thời gian tới. Riêng tại Việt Nam, theo thống kê của Falmi, nhu cầu tuyển dụng nhân lực nhóm ngành CNTT trong năm 2012 tăng hơn 66% so với năm 2011; đặc biệt nhu cầu tuyển dụng nhân sự trình độ trung cấp, cao đẳng, đại học chuyên ngành như lập trình viên, kỹ sư hệ thống mạng, kỹ sư phần cứng, tester, nhân viên phát triển phần mềm, thiết kế lập trình web, lập trình mobile… Đa phần các công ty đều đang mở rộng và cần một lượng lớn nhân viên bổ sung cho những ngành nghề này. Tuy nhiên, thực tế thị trường lao động năm 2012 cho thấy nguồn cung nhân lực chỉ đáp ứng 70% nhu cầu tuyển dụng. Ngoài ra, nguồn cung đa số lại là sinh viên tốt nghiệp Đại học, Cao đẳng còn hạn chế về kỹ năng, chưa phù hợp yêu cầu chuyên ngành lẫn trình độ ngoại ngữ.
 
Những nghề sẽ rất khởi sắc trong ngành CNTT như:
 
Nghề an ninh mạng: Trước tình trạng xuất hiện ngày càng nhiều các cuộc tấn công mạng với quy mô lớn, gây hậu quả khôn lường ở Việt Nam và trên thế giới, học nghề an ninh mạng trở thành lựa chọn sáng suốt của nhiều bạn trẻ đam mê công nghệ thông tin hiện nay. Theo số liệu của Trung tâm dự báo nhu cầu nhân lực và Thông tin thị trường lao động TP.HCM, giai đoạn 2011 - 2015 mỗi năm thành phố cần từ 8.000 - 10.000 nhân sự CNTT. Trong đó, trọng tâm đặt vào ngành Hệ thống thông tin – An ninh mạng. Ông Phí Anh Tuấn - Phó Chủ tịch Hội Tin học TP.HCM cũng nhận định, trong bối cảnh tội phạm công nghệ cao ngày càng có nhiều thủ đoạn tinh vi, với nhiều ngón nghề đánh cắp các thông tin giao dịch trên môi trường Internet, an ninh mạng sẽ là một trong những nghề rất khởi sắc trong 5 – 7 năm tới.
 
Chuyên gia dịch vụ không dây và quản trị mạng: Cùng với đó, đội ngũ các chuyên gia công nghệ không dây và quản trị mạng sẽ trở nên đắt giá và dễ dàng kiếm tiền.
 
Lập trình viên: Phát triển phần mềm phát triển với tốc độ tăng trưởng cao. Có nhiều nguyên nhân khiến nghề này phát triển mạnh mẽ đến vậy, nhưng chủ yếu nhất là do “hầu hết các doanh nghiệp trên toàn thế giới đều đang ra sức cạnh tranh, giành giật thị trường, trong khi đó, cách quảng bá nhanh nhất, hiệu quả nhất lại chính là mạng xã hội và công nghệ di động”. Không ai khác, chính những chuyên gia công nghệ, phát triển phần mềm sẽ giúp họ tận dụng những công cụ này một cách hiệu quả nhất.
 
Trong năm 2012, theo TS Lê Trường Tùng, hiệu trưởng đại học FPT, nhiều trường đào tạo về CNTT chỉ tuyển được 85% chỉ tiêu. Có chuyên gia dự báo, trong vòng ba năm tới, nguy cơ sẽ thiếu nhân lực trong lĩnh vực phần mềm.
 
Ước tính thu nhập trung bình của một lập trình viên mới vào nghề khoảng 350USD/tháng, nếu đã có từ 3-4 năm kinh nghiệm hoặc làm ở vị trí Quản lý sẽ có thu nhập khoảng 800 -1200USD/tháng. Làm ở nước ngoài thu nhập sẽ cao hơn nhiều, tại Hàn Quốc hoặc Nhật thu nhập sẽ từ 2.200 đến 3.500USD/tháng, tại Mỹ từ 3.500 đến 6.500 USD/tháng.
 
Ngoài nghề lập trình ra thì nghề Kiểm tra chất lượng phần mềm (còn gọi là Tester hay QC Engineer). Công việc là tìm kiếm những sai sót, lỗi trong phần mềm.
 
Chuyên gia khai thác và cung cấp thông tin: Các công ty luôn cần thông tin, họ không biết kiếm thông tin từ đâu cho dù có rất nhiều nguồn, họ cần những thông tin tức thời và chính xác về các hoạt động kinh doanh, diễn biến trên thị trường cũng như về các đối tác kinh doanh của mình. Đây chính là cơ hội để các chuyên gia khai thác và cung cấp thông tin làm giàu cho chính mình. Không những thế, công việc này không khó khăn chút nào nếu bạn chịu khó. Bạn có thể tận dụng kho dữ liệu khổng lồ internet.
 
Yêu cầu duy nhất đối với các chuyên gia khai thác và cung cấp thông tin đó là có kiến thức rộng và thường xuyên cập nhập các thông tin mới nhất để từ đó biết rõ nguồn nào sẽ khai thác được khi có nhu cầu.
 
Chuyên viên kinh doanh trực tuyến: Ngày nay, cùng với sự phát triển như vũ bão của công nghệ thông tin, các ngành kinh doanh, thương mại, tài chính, ngân hàng cũng thay đổi từng ngày. Các nhà kinh tế dự báo rằng, vào năm 2015, 84% các giao dịch kinh doanh, tài chính ngân hàng, thanh toán, mua sắm tiêu dùng sẽ được thực hiện trên internet. Ngay cả văn phòng làm việc cũng được internet hoá. Do vậy, thế giới sẽ cần một lượng chuyên gia thương mại điện tử khổng lồ để đáp ứng nhu cầu phát triển. Những nhân viên kinh doanh kiểu truyền thống sẽ được thay thế bằng các chuyên gia vừa am hiểu kinh doanh vừa thành thạo công nghệ thông tin. Thị trường lao động sẽ chủ yếu là các e-businessmen và e-banker.
 
Đòi hỏi đặt ra đối với e-businessmen và e-banker là trình độ và sự am hiểu internet song song với kiến thức chuyên môn. Một nhân viên sẽ làm nhiều việc hơn trong các lĩnh vực khác nhau từ phân tích kinh tế, marketing, PR cho đến quản trị kinh doanh.

Lập trình ứng dụng cho mobile: Nhu cầu nhân lực ngành lập trình ứng dụng di động cao hơn hẳn nhu cầu chung của ngành công nghệ thông tin. Không chỉ các công ty phần mềm Việt Nam tuyển dụng cho các dự án trong và ngoài nước mà công ty nước ngoài cũng cần một lượng lớn. Một doanh nghiệp đang làm trong lĩnh vực ứng dụng di động ở quận 1, TP HCM cho biết ngành này mới nổi trong 4 năm nay, khi sản phẩm điện thoại Android được người dùng ưa chuộng. Lương dành cho những người mới tốt nghiệp 6-9 triệu đồng một tháng, nếu có kinh nghiệm, chuyên môn giỏi có thể tới 1.000–1.600 USD. Nhưng các công ty khá chật vật tìm mà không đáp ứng đủ nhu cầu.

Ông Trần Anh Tuấn, Phó giám đốc thường trực Trung tâm dự báo nhu cầu nhân lực và thông tin thị trường lao động TP HCM nhận định xu hướng tuyển dụng kỹ sư lập trình ứng dụng di động tăng mạnh trong những năm sắp tới. (Kết quả có được từ việc khảo sát thực tế 27.247 doanh nghiệp và khảo sát trực tiếp tại 2.080 doanh nghiệp về nhu cầu tuyển dụng năm 2013).

Thiết kế Mỹ thuật Đa phương tiện: Là một ngành ứng dụng rất nhiều thành quả của công nghệ thông tin, Thiết kế mỹ thuật đa phương tiện là một phần rất quan trọng trong hoạt động doanh nghiệp lẫn trong đời sống xã hội. Và đây cũng là lý do khiến nhiều bạn trẻ tìm tới ngành nghề hấp dẫn và thú vị này.
 
Kinh tế phát triển, nhu cầu ngành quảng cáo, truyền thông bằng hình ảnh ngày càng cao. Vì thế, ngành mỹ thuật đa phương tiện được xem là một nghề thời thượng với mức thu nhập mơ ước vì nhu cầu nhân lực rất cao. Tuy nhiên, ngành học này đa số làm việc tại các công ty quảng cáo, tòa soạn, đài truyền hình, các doanh nghiệp lớn có bộ phận thiết kế và quảng cáo riêng, nên để có đủ khả năng tìm việc phù hợp bản thân khi ra trường, ngoài chương trình học, bạn cần chú ý rèn thêm các kỹ năng mềm như giao tiếp, thuyết trình… và khả năng ngoại ngữ của mình.

"Ngay từ bây giờ, các sinh viên cần tự mình thay đổi cách trau dồi kiến thức, tìm kiếm những trường đại học đa ngành nghề để theo học, đặc biệt là công nghệ thông tin", Peter Draoker, giáo sư kinh tế đại học Boston, Mỹ nhận định.
 
Tuy nhiên, dù số lượng trường đào tạo ngành CNTT rất nhiều, nhưng chất lượng đào tạo cũng là một yếu tố mà phụ huynh và học sinh cần cân nhắc. Hơn nữa, trong bối cảnh Việt Nam đang ngày càng hội nhập sâu hơn với nền kinh tế toàn cầu, thì áp lực “bằng cấp” cũng không còn là một gánh nặng quá lớn đối với các bạn trẻ. Với số lượng công việc ngày càng tăng do nền kinh tế mở đang tạo ra, các bạn trẻ không có điều kiện học chính quy 4 năm ĐH nhưng có niềm đam mê với nghề và có quyết tâm thì vẫn có rất nhiều cơ hội tốt. Chỉ cần 2 năm tại các trường đào tạo CNTT (nên chọn các trường có uy tín) đồng thời học thêm ngoại ngữ và kỹ năng mềm, các bạn hoàn toàn có thể tìm được việc làm tốt, đồng thời rút ngắn được thời gian học và tiết kiệm chi phí.